Hz. İdris (as) Kur’an’da adı geçen peygamberlerden ikincisidir. Hz. Adem’den sonra adı geçmektedir, fakat Hz. Adem’den sonra Hz. Şit peygamber olmuş, daha sonra da Hz. İdris peygamber olmuştur. Hz İdris’in hayatı kısaca yazımızda özetlenmiştir.
Peygamberliği
O zamanlar toplum, Hz. Şit’in (as) gösterdiği yoldan ayrılmış, kulluk vazifelerini terketmişlerdi. Her türlü kötülüğü işliyorlardı. İşte bu durumda Yüce Allah Hz. İdris’i (as) peygamber olarak vazifelendirdi.
“Kitapta İdrîs’i de okuyarak an. Hakikaten o, pek doğru bir insandı ve bir peygamberdi.” (Meryem suresi, 56. ayet)
Hz. İdris’e otuz sahife (küçük kitap) nazil oldu. Bu sahifeler ile Hz. İdris Allah’ın emir ve yasaklarını kavmine bildirildi. Hz İdris (as), kavmini, putlara tapmaktan vazgeçmelerini söyleyerek, onları Allah’a ibadete davet etti. Fakat kavmi, çoğu peygambere olduğu gibi onu yalanladılar, aşağıladılar, peygamberliğine ve çağrısına inanmayarak çirkin tavırlarda bulundular.
Yeryüzünde ilk cinayeti işleyen Kâbil’in soyundan gelenlerle yani Kabiloğullarıyla savaşan Hz. İdris (as) Allah yolunda gaza eden ilk Peygamber oldu.
Sıdk ve Sabır
Hz İdris’in hayatı için bilinen en temel özelliği, sıddık ve sabırlı olmasıdır.
Hz İdris (as)’ın sıddık oluşu, Allah’a sevgisinin en üst derecede olmasının ifadesidir. İşte bu sevgi ona sıddıkiyeti getirmiştir. Kavmi İdris’e her türlü sözlü ve fiilî hakarette bulunmuş, İdris (as) ise kaçmayıp direnmiş ve sabredenlerden olmuştur. Buda ona sabrı getirmiştir.
“İsmâil’i, İdrîs’i ve Zülkifl’i de yâdet. Hepsi de sabreden kimselerdendi.” (Enbiya suresi, 85. ayet)
Göğe kaldırılması
Kur’an’a göre Hz İdris hayatının sonuna doğru semâya kaldırılmıştır.
“Onu yüce bir makama yükselttik.” (Meryem suresi, 57. ayet)
Bazı İslam alimleri Hz. İdris’in (as) yükseltildiği bu makamın gökte olduğunu ifade ederek Peygamberimiz (sav) ile Miraç‘a çıkarken karşılaştığı rivayet edilmiştir.
“Ben Mi’râc’da dördüncü kat semaya çıktığımda, İdrîs aleyhisselâm ile karşılaştım. Cibrîl bana: “Bu gördüğün İdrîs’tir. Ona selam ver!” dedi. Bende O’na selam verdim. O da benim selamıma cevap verdi. Sonra (bana): ‘Merhaba salih kardeş, salih Peygamber!’ dedi” (Buhari)
Bazı İslam alimleri ise, Hz. İdris’in (as) halen semada ve sağ olduğunu ifade etmektedir.
Hz. İdris (as) özellikleri
Hz. İdris aleyhisselamın bazı özellikleri şöyle sıralanabilir ve Hz İdris’in hayatı kısaca şöyle özetlenebilir;
- Hz. Adem’den sonra, kalemle ilk kez yazı yazan peygamberdir,
- İlk kez yıldızlar ve hisab ilmini gözden geçiren zat idi,
- Geçmiş devirlerin bütün ilimleri kendisinde toplayan bir peygamberdi,
- İlk kez elbise dikip giyen de İdris Aleyhisselamdı,
- Hz. İdris’in (as) Allah’a ibadet için evler inşa eden ilk kimse olduğu bilinir,
- Kendisine sahife indirilen bir Peygamberdir.
- Yüce bir mekana yükseltilmiştir.
Mevlana, her ikisi de semâya kaldırılan Hz. İdris ve Hz. İsa’nın hallerini şöyle anlatmaktadır;
“İdrîs (as) ve İsa (as), fevkalâde riyâzât ve mücâhede ile melekler gibi oldular. Neredeyse, yemez, içmez hâle geldiler. Adeta meleklerle hemcins olduklarından semâya kaldırıldılar…”
Vefatı
Bazı kaynaklara göre Hz. İdris (as) 165 yaşında vefat etmiştir. Hz. İdris vefatından önce evlatlarına ve Müslümanlara, kötülerle düşüp kalkmamalarını, onlara meyledenlerin azaba uğratılacağını bildirdi. (Yakubi)