Ashab-ı Kehf veya Yedi Uyurlar Kıssası

Ashab-ı Kehf, kelime anlamı olarak mağara arkadaşları anlamına gelir. Genelde “Ashab-ı Kehf” terimi “Yedi Uyurlar” olarak ta bilinmektedir. Yani 7 arkadaşın mağarada uzun yıllar uyuya kalmasını anlatan bir kıssastır. Ashabı Kehf kıssası Kur’an-ı Kerim’de de geçmektedir fakat yedi kişi oldukları konusunda bir ayet yoktur. Ayrıca İslam’ın dışında Yedi Uyurlar veya Yedi Uyuyanlar olarak geçen bir çok efsane vardır.

Bu olay dediğimiz gibi İslam dininin dışında da diğer bazı dinlerde ve çeşitli efsanelerde geçmektedir. Yedi uyurlar mağarası olarak dünyada yaklaşık 30 adet yer bulunuyormuş. Ülkemizde özellikle Tarsus ve Efes’teki mağaralar bu isimle ve bu efsanelerle bilinir.

Efsane

Ashab-ı Kehf veya yedi uyurlar efsaneleri kısaca şuna dayanmaktadır; Efes’te veya Tarsus’ta yaşayan Putperest bir imparator olan Decius, putlara tapmayı reddeden yedi genci uyarır. Gençlerde bir mağaraya gizlenirler ve uzun süre burada kalırlar. Bu gençler ilahi bir lütufla derin bir uykuya dalarlar. Bu uykunun da 300 yıl civarında sürdüğü belirtilir. Allah uzun yıllar sonra gençleri uyandırır fakat gençler sadece bir gece uyuduklarını zannederler.

Tabi ki biz efsaneleri bir kenara bırakıp Kur’an bu Ashabı Kehf kıssası hakkında ne diyor ona bakmalıyız. Çünkü halen bu yedi uyurlar olayı Hıristiyanlar tarafından dahi tartışılmaktadır.

Kur’an-ı Kerim’e göre

Bu kıssa Kehf suresinde geçmektedir. Tefsire göre Allah, kıyametin kopacağını ve ahirette ölülerin diriltileceğini insanların daha kolay anlayabilmesi için 9. ve 26. ayetler arasında bu olaya yani Ashâb-ı Kehf kıssasına yer verilmektedir.

Bu ayetlere göre, Putperest bir kavmin içinde Allah’ın varlığına ve birliğine inanan birkaç genç, bu inançlarını dile getirip putperestliğe karşı çıkmış, onların zulüm ve baskılarından korunmak için bir mağaraya sığınmışlar; yanlarındaki köpekleriyle birlikte mağarada derin bir uykuya dalan bu gençler muhtemelen 309 yıl sonra uyanmışlardır. Burada bir gün veya daha kısa bir süre uyuduklarını sanan gençler, içlerinden birini yiyecek almak üzere şehre gönderdiklerinde, onların durumunu öğrenen insanlar Allah’ın vaadinin hak olduğuna ve kıyametin mutlaka geleceğine inanmışlardır.

“Yoksa sen, (sadece) Ashab-ı Kehf ve Ashab-ı Rakîm’i mi bizim ibret verici delillerimizden sandın? ” (Kehf suresi, 9. ayet)

“Hani o gençler mağaraya sığınmışlardı da, “Ey Rabbimiz! Bize katından bir rahmet ver ve içinde bulunduğumuz şu durumda bize kurtuluş ve doğruluğa ulaşmayı kolaylaştır” demişlerdi.” (Kehf suresi, 10. ayet)

“Bunun üzerine biz de nice yıllar onların kulaklarını (dış dünyaya) kapattık. (Onları uyuttuk)” (Kehf suresi, 11. ayet)

Ayetlere göre bu olayın nerede ve ne zaman meydana geldiği hakkında ve gençlerin sayıları hakkında bilgi vermemektedir. 22. ayette net bir şekilde bu ifade edilmektedir.

“(Ey Muhammed!) Bazıları bilmedikleri şey hakkında atıp tutarak: “Onlar üç kişidirler, dördüncüleri köpekleridir” diyecekler. Yine, “Beş kişidirler, altıncıları köpekleridir” diyecekler. Şöyle de diyecekler: “Yedi kişidirler, sekizincileri köpekleridir.” De ki: “Onların sayısını Rabbim daha iyi bilir. Zaten onları pek az kimse bilir. O halde onlar hakkında (Kur’an’daki) apaçık tartışma (yı aktarmak) dan başka tartışmaya girme ve bunlar hakkında onlardan hiçbirine bir şey sorma.” (Kehf suresi, 22. ayet)