Müslümanın Müslüman Üzerindeki 5 Hakkı

Dinimize sadece kendimiz ile ilgili görevler değil, toplumda yaşamamızın sonucu olarak müslümanların arasında birbirine karşı da bazı görevleri vardır. Bunlar genelde müslümanın müslüman üzerindeki hakları olarak geçer. Bu haklar hadis-i şeriflerde belirtilmiştir, bazılarında 5 olarak sayılırken, bazılarında 6 olarak geçiyor. Peki müslümanın müslüman üzerindeki 5 hakkı veya 6 hakkı nedir?

Bu bilgilerin dayandığı hadis-i şerifler şunlardır;

“Müslümanın müslüman üzerindeki hakkı beştir: Selamı almak, hastayı ziyaret etmek,  cenazeye iştirak etmek, davete icabet etmek, aksırana “yerhamukellah” demek.” (Buhari)

“Müslümanın müslüman üzerindeki hakkı altıdır: Karşılaştığın zaman selam ver, seni davet ederse icabet et, senden nasihat isterse nasihat et, aksırınca Allah’a hamdederse “yerhamukellah” de, hastalandığında onu ziyaret et, öldüğü zaman cenazesinin ardından git.” (Müslim)

İkinci hadiste nasihat vardır “senden nasihat isterse nasihat et”. Ama genelde müslümanın müslüman üzerindeki 5 hakkı var olarak bilinir.

Bu hakları kısaca açıklayalım

1- Selam vermek

İlk vazife selamdır ve müslümanlar arasında selam alıp vermek son derece önemlidir. Selam için Kur’an ayetlerinde de bahsedilmektedir.

“Size bir selam verildiği zaman, ondan daha iyisiyle selâm verin veya ayniyle mukabele edin” (Nisâ suresi, 86. ayet)

Bunun haricinde selam alıp vermek hakkında bir çok hadiste vardır. Selam vermenin sünnet olduğu, selam almanın da farz olduğu belirtilir. Hz. Peygamber (sav)’in ve sahabelerin birbiri ile “es-selamu aleyke” veya “es-selamu aleykum” (Allah’ın selamı sana veya size olsun) diyerek selam verdikleri hadislerle sabittir.

2- Hastayı ziyaret etmek

İnsan her zaman yanında birilerine ihtiyaç duyar, yalnızlık sadece Allah’a mahsustur. Özellikle insanlar hastalandığında, zor durumda olduğunda yakınında eşinin, dostunun olmasını arzular. Bu nedenle hastalıklarda mümin kardeşlerimizin yanında olmalı, onları ziyaret etmeliyiz. Hasta olan kişinin moralini yükseltmek, ona nasihat vermek, onun tekrar sıhhatine tekrar kavuşacağını düşündürmek gerekir.

3- Cenazeye katılmak

Bilindiği gibi cenaze namazı aslında farzdır, daha doğrusu farzı kifayedir. Farzı kifaye müslümanların bir kısmının yapmasıyla diğerlerinden sorumluluğun kalktığı farzdır. Cenaze namazının kılınması da bu farzlardandır. İşte bu görevde İslam’ın topluma müslümanların birbiri üzerindeki hakka yüklediği görevdir.

Müslüman kardeşimize karşı son vazifemizdir ayı zammüslümanın müslüman üzerindeki 6 hakkı kısacaanda cenazeye katılmak. Bu cenaze, cenaze namazı ve cenazenin gömülmesi olarak ayrılabilir. Cenazenin arkasından kabre defnedinceye kadar bulunmak daha faziletlidir.

“Bir müslüman ölür ve üzerine müslümanlardan üç saf namaz kılarsa, Allah şefaati mutlaka vacib kılar.” (Ebu Davud)

4- Hapşırana “yerhamukellah” demek

Hapşırmak, aksırmak sağlık ile ilgili bir durumdur ve sağlık içinde faydalıdır hatta aksırmak bir nimettir. Allah’ın bütün nimetlerine hamdetmek, şükretmek gerektiği için aksıran kimse “elhamdülillah“ demesi gerekir. Aksıranın elhamdülillah dediğini duyan birinin de  “yerhamükellah” diye karşılık vermesi gereklidir.

Yerhamükellah anlamı; “Allah sana rahmetiyle muamele etsin” 

Aksıran da kendisine bunu diyen yani dua eden kişiye “yehdînâ ve yehdîkümullah” diye karşılık verir.

Anlamı; “Allah bize de size de hidayetini nasib etsin”

5- Davete icabet etmek

Bunu özellikle önemli günlerde görmekteyiz. Müslüman kardeşimizin önemli bir gününe (düğün, sünnet, davet) bizi çağırması, bizi davet etmesi bizi sevmesinden, bize değer vermesindendir. Bizlerde bu davetlet gitmemiz o kardeşimizi bu mutlu veya hüzünlü gününde yalnız bırakmamalıyız. Hatta bazı İslam alimleri düğün davetlerine katılmanın vacip olduğunu söylemektedir.

Davet edilen yere gitmek, müslümanlar için önemli görevlerden biridir. Tabi ki burada davetin helal dairede olması gerekir. Haram ve günahların olduğu davetlere gidilmesi caiz görülmez. Müslümanın müslüman üzerindeki 5 hakkı kısaca açıklamaya çalıştık.