600 yıl boyunca üç kıta da hüküm sürmüş olan ve İslam dünyasının sancaktarlığını yapan Osmanlı Devleti’nin kurucusu olan Osman Gazi kimdir? Osman Gazi hayatı kısaca yazımızda anlatılmıştır. Ertuğrul Gazi’nin en küçük oğlu olan Osman, kabiliyetli, güçlü ve savaşçı biri olmasından dolayı babasının vefatından sonra tüm beylikler tarafından ittifakla Kayı Bey’i seçilmiştir.
Kayıların Anadolu’ya Gelişi ve Söğüt’e Yerleşmesi
Oğuzlar’ın en önemli boylarından biri olan Kayılar, Moğal istilasından kaçarak, Süleyman Şah önderliğinde Anadolu topraklarına göç etmeye başlamışlardır. Öncelikle Erzurum ve Erzincan’a yerleşen kayılar ardından Suriye’ye geçmişlerdir. Göç sırasında Fırat Nehri’nde boğulan Süleyman Şah’ın yerine oğlu Ertuğrul Bey geçerek, beyliği 1224 yılında Ankara yakınlarına taşımıştır. Anadolu’da, o yıllarda Anadolu Selçuklu Devleti, Bizans İmparatorluğu ve Trabzon Rum İmparatorluğu hüküm sürmektedir. Kayılar da, müslüman bir topluluk olarak, Aladdin Keykubat idaresindeki Anadolu Selçuklu Devleti’ne uç beyliği olarak bağlanmışlardır. İlk olarak Aladdin Keykubat, Kayılara Ankara yakınlarındaki Karacadağ’ın idaresini vermiştir.
İlerleyen zaman içinde Ertuğrul Gazi, batıda yer alan Bizanslıların elinden Söğüt’ü almış ve bu başarısından dolayı, Aladdin Keykubat tarafından, Söğüt Uç Beyliği olarak verilmiştir. Böylelikle Kayılar, Söğüt’e yerleşerek, batıya, Bizans’a karşı ilerlemeye başlamışlardır.
Osman Bey’in Rüyası
Osman Bey, Ertuğrul Gazi’nin yaşlanıp hastalanması ile, babası ve beyliğin önde gelenlerinin kararı ve ağabeylerinin de onayı ile, beyliğin başına geçmiştir.
Osman Bey, o zamaların ünlü din bilginlerinden Şeyh Edebali’nin sohbetlerine sık sık katılır, O’na büyük saygı gösterirdi. Günlerden birgün sohbet için geldiği Edebali’nin dergahında yatıya kalır. O gece bir rüya görür. Rüyasında, Şeyh Edebali’nin göğsünden bir hilal çıkıp, gökyüzüne yükselerek, dolunaya dönüştüğünü ve dolunayın Osman Bey’in göğsüne girerek büyük bir ağaca dönüşüp dallarının üç kıtaya uzandığını görür. Şeyh Edebali, Osman Bey’in rüyasını şu şekilde yorumlar: Göğsünden çıkan hilal, kızı Malhun Hatun’dur. Kızıyla evleneceğini söyler. Osman Bey’in koynundan çıkan ağaç ise kuracağı beyliği simgeler.Bu beylik çok büyüyecek, devlet olarak üç kıtaya yayılacaktır.
Osmanlı Beyliği’nin Büyümesi
Kayılar Söğüt’te uç beyliği olarak görev yaparken bir yandan da Moğol saldırılarına dayanamayan Anadolu Selçuklu Devleti zamanla güç kaybetmeye başlar. Bu durum sonucunda da Anadolu’da bağımsız birçok beylikler ortaya çıkar. Kayıların ise hedefinde batı ve hristiyan Bizans toprakları vardır.
Osman Bey, kardeşleri ve yeğenlerinin yaptıkları akınlar ile Göynük ve Taraklı ile Sakarya’nın Karadeniz’e döküldüğü mevkinin yakınlarına kadar ulaşırlar. Ayrıca Osman Gazi topraklarını, Hendek’i alarak Karadeniz’e; Mudanya’yı da alarak Marmara’ya kadar genişletir. 1315 yılına kadar, Bilecik, Yarhisar, İnegöl, Eskişehir alınarak Bursa’ya kadar ulaşılır.
Osman Gazi’nin En Büyük Hayali
Osman Gazi’nin en büyük hayali, o dönemin ticaret ve sanat faaliyetleri açısından en önemli şehri olan Bursa’yı topraklarına katmaktır. Bizans’ın İznik ile birlikte Anadolu’da elinde kalan en önemli toprak parçası olan Bursa, etrafında surları olan, alınması zor bir şehirdir.
1315 yılında, Osman Gazi ve oğulları tarafından kuşatılan Bursa, Ordunun kale düşürecek ekipmanlara sahip olmaması nedeniyle bir türlü feth edilemez. Kuşatma sırasında yaşlı ve hasta olan Osman Gazi’nin tek isteği, Bursa’yı alarak, Bursa topraklarına defnedilmektir.
1326 yılında hayatını kaybeden Osman Gazi ne yazıkki Bursa’nın fethini görememiştir. Yerine büyük oğlu Aladdin geçmesi gerekirken; Aladdin, kardeşinin devlet yöneticiliği ve askerlikte kendisinden daha yetenekli olduğunu düşünerek beyliğin yönetimini kardeşi Orhan Gazi’ye vermiştir.
Bursa’nın Fethi
Osman Gazi’nin yerine geçen oğlu Orhan Gazi’nin ilk icraatı babasının en büyük hayali olan Bursa’yı fethetmekti. İlk icraat olarak şehrin kuşatmasına babasının kaldığı yerden devam etti. Öncelikle Bursa çevresini ele geçirerek, Bursa’ya Bizans’tan gelebilecek yardımların önünü kesti. 1315 yılında başlayan kuşatma 10 yıl sürdü. 1326 yılında başka çaresi kalmayan kale komutanı şehri teslim etti. Böylece ipek üretim merkezi olan Bursa ele geçirildi. Beyliğin yeni merkezi Bursa oldu.
Osman Gazi Türbesi Nerede?
Osman Gazi’nin en büyük hayali olan Bursa’nın fethi 10 yıl sonra gerçekleşmiştir. Kendisinin cenazesi isteği üzerine, Söğüt’ten getirilerek Bursadaki türbesine defnedilmiştir. Bugün, türbesi Bursa Tophane Parkı girişinin solunda yer almaktadır. Karşısındaki türbe de oğlu Orhan Gazi’ye aittir.
Elif GİRGİN
namazsitesi.com yazarı
Ayrıca Eyüp Sultan (Eyyüp El Ensari) Hazretlerinin hayatını da yazımızdan inceleyebilirsiniz; Eyüp Sultan Kimdir